Co wchodzi w skład smogu?
Smog tworzą zanieczyszczenia (kryteria określone przez UE):
- dwutlenek siarki (SO2)
- dwutlenek azotu (NO2)
- tlenek węgla (CO)
- benzen (C6H6)
- ozon (O3)
- pył drobny PM10 (o średnicy do 10µm)
- pył drobny PM2,5 (o średnicy do 2,5 µm)
- metale ciężkie: ołów (Pb), arsen (As), nikiel (Ni), kadm (Cd) oznaczane w pyle PM10
- benzo(a)piren oznaczany w pyle PM10
Co przyczynia się do powstania smogu?
Za powstanie smogu nie odpowiada tylko człowiek. Jest on wynikową zarówno czynników naturalnych jak i zurbanizowanych obszarów. Źródłem bezpośrednim powstawania smogu są: emisja węgla (w tym w dużej mierze spalanie w domowych piecach węgla słabej jakości oraz śmieci), działalność zakładów przemysłowych, samochody z silnikami typu diesel, pył wytwarzany przy użyciu opon, hamulców, asfaltu, a z czynników naturalnych – pył wulkaniczny, sól morska oraz naturalnie występujące w powietrzu pyły.
Konsekwencje występowania smogu
Smog może być przenoszony na dużą odległość i osiadać na gleby i wody znajdujące się w dużej odległości od bezpośredniego źródła zanieczyszczeń (np. fabryki). Szkodliwe działanie smogu ma wpływ zarówno na przyrodę jak i zdrowie ludzkie.
Konsekwencje zdrowotne smogu:
- choroby płuc oraz choroby serca i związana z tym przedwczesna śmierć,
- trudności z oddychaniem, zadyszka i pogorszenie się stanu płuc,
- kaszel i upośledzenia górnych dróg oddechowych,
- arytmia pracy serca, zaburzenia układu sercowo-naczyniowego,
- astma,
- obkurczanie naczyń krwionośnych w płucach,
- zapalenie spojówek, nieżyt górnych dróg oddechowych, przedłużające się przeziębienie
- zwiększa ryzyko bakterii,
- zwiększa szanse na zarażenie wirusami i bakteriami (z uwagi na osłabione funkcje obronne dróg oddechowych).
dopuszczalne Normy smogu, czyli kiedy lepiej zostać w domu
Dopuszczalne w Polsce normy poszczególnych substancji znajdujących się w smogu wynoszą
Nazwa substancji | Okres uśredniania wyników pomiarów | Poziom dopuszczalny µg/m3 | Dopuszczalna częstość przekraczania poziomu dopuszczalnego w roku kalendarzowym | |
Benzen (C6H6) | rok kalendarzowy | 5 | - |
|
Dwutlenek azotu (NO2) | 1 godzina | 200 | 18 razy |
|
rok kalendarzowy | 40 | - |
| |
Dwutlenek siarki (SO2) | 1 godzina | 350 | 24 razy |
|
24 godziny | 125 | 3 razy |
| |
Tlenek węgla (CO)1) | 8 godzin | 10 000 | - |
|
Pył PM102) | 24 godziny | 50 | 35 razy |
|
rok kalendarzowy | 40 | - |
| |
Pył PM2,53) | rok kalendarzowy | 25 | - |
|
rok kalendarzowy | 20 | - |
| |
Ołów (Pb) | rok kalendarzowy | 0,5 | - |
|
Komunikaty antysmogowe sugerują mieszkańcom, że w czasie występowania przekroczeń, lepiej jest pozostać w domu. Szczególnie dotyczy to kobiet w ciąży, małych dzieci oraz seniorów.
Eksperci ekolodzy podkreślają jednak, że do mieszkań także dostają się zanieczyszczenia. Z pewnością mniej, ale mieszkanie nie chroni w 100% przed smogiem. Co więc robić?
- gdy służby miejskie alarmują, że smog przekroczył dopuszczalne normy, dla bezpieczeństwa lepiej ograniczyć przebywanie na zewnątrz, a gdy wyjście z domu jest koniecznie, dobrze jest założyć maskę antysmogową;
- na co dzień warto ograniczyć korzystanie z samochodu na rzecz komunikacji miejskiej, spacerów bądź carpoolingu (dojeżdżać do pracy można z kolegą!)
- niekupowanie auta z silnikiem diesla;
- palenie w piecu tylko dobrej jakości węglem, nigdy – odpadami!
- szanowanie drzew, bo one są naturalnymi filtrami powietrza.
Źródło: mp.pl, smogwawelski.pl, powietrze.gios.gov.pl